Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng Khu B – KCN Nam Phổ Yên, trong đó có nhà máy sản xuất ôtô của Công ty TNHH MTV Ôtô Xuân Kiên Vinaxuki Thái Nguyên (Dự án Vinaxuki Thái Nguyên) với diện tích 26,7 ha tại phường Thuận Thành (TP Phổ Yên) có mức đầu tư hơn 130 tỉ đồng.
Dự án Vinaxuki Thái Nguyên được cấp chứng nhận đầu tư lần đầu tháng 4.2008. Sau hơn 1 thập kỉ, dự án sản xuất ôtô trăm tỉ này vẫn bất động, hàng chục ha đất bị bỏ hoang.
Ghi nhận thời điểm giữa tháng 9.2024, khu vực Dự án Vinaxuki Thái Nguyên không có bất cứ hoạt động nào, nhà xưởng bất động, cửa đóng then cài. Nhiều hạng mục sau hơn chục năm phơi mưa nắng đã hoen gỉ, khung cảnh hoang tàn.
Ông Dương Văn Lợi (phường Thuận Thành) cho biết, thời điểm triển khai, người dân đều đồng thuận, ai cũng phấn khởi vì đây là dự án ôtô lớn đầu tiên của tỉnh Thái Nguyên. Ngoài ra còn kỳ vọng con em địa phương có việc làm.
“Sau khi dựng lên được nhà xưởng, có máy móc đưa về nhưng rồi không thấy hoạt động, tôi cũng chưa nhìn thấy chiếc ôtô nào được sản xuất. Hơn chục năm nhìn nhà xưởng, đất đai để hoang mà xót”, ông Lợi cho hay.
Theo tìm hiểu của PV, để triển khai dự án, hơn 330 hộ dân có đất nông nghiệp bị thu hồi. Thời điểm đầu, việc giải phóng mặt bằng (GPMB) diễn ra thuận lợi, Dự án Vinaxuki Thái Nguyên được UBND tỉnh Thái Nguyên giao đất giai đoạn 1 với diện tích 6,85 ha.
Gần 20 ha còn lại diễn ra đúng vào thời điểm Nghị định số 69/2009/NĐ – CP về quy hoạch sử dụng đất, giá đất, thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ và tái định cư chuẩn bị có hiệu lực thi hành nên người dân đề nghị áp mức đền bù mới.
Vinaxuki Thái Nguyên đề nghị chính quyền địa phương chi trả tiền cho các hộ dân theo phương án đã được phê duyệt. 18 tỉ đồng đền bù chênh lệch theo Nghị định 69 sẽ chi trả sau. Các hộ dân đã chấp thuận nhận tiền, bàn giao mặt bằng.
Tuy nhiên, suốt nhiều năm sau đó, người dân vẫn chưa nhận được số tiền 18 tỉ đồng, dẫn đến dự án không thể tiếp tục triển khai.
Ngày 22.7.2019, tại Kết luận kiểm tra dự án trên, UBND tỉnh Thái Nguyên đồng ý cho Dự án Vinaxuki Thái Nguyên giải quyết các tồn tại để tiếp tục thực hiện trong thời hạn 1 năm. Tuy nhiên, hết thời hạn cho phép nhưng Dự án Vinaxuki Thái Nguyên vẫn chưa thể triển khai trở lại.
Ngày 29.6.2021, Ban Quản lý các KCN Thái Nguyên đã có văn bản số 1258 chính thức thông báo chấm dứt hoạt động của Dự án Vinaxuki Thái Nguyên.
Trao đổi với PV, ông Nguyễn Trọng Đàm – Chủ tịch UBND phường Thuận Thành – cho biết, Dự án Vinaxuki Thái Nguyên đã bị thu hồi do một số vướng mắc kéo dài. Hiện nay, chưa bàn giao cho đơn vị nào khác để triển khai.
Trước đó, một số ngân hàng khởi kiện Vinaxuki Thái Nguyên do vi phạm hợp đồng tín dụng với số nợ trên 57 tỉ đồng. Công ty này không thể thanh toán số nợ nên phải xử lý các tài sản thế chấp để bảo đảm thi hành án.
Năm 2022, Chi cục Thi hành án dân sự TP Phổ Yên đã tiến hành xác minh hiện trạng tài sản thuộc sở hữu Vinaxuki Thái Nguyên để đảm bảo thi hành án.
